TÜRKİYE ATP-BTB İLE NELER KAZANACAK?
Fransa, İtalya, İspanya ve Portekiz gibi yaş sebze ve meyve üreten ülkelerin ATP’nin kapsamını genişleterek kanunları yurt içi taşımalarına da uyarladıklarını hatırlatan Erman Ticari Araçlar Genel Müdürü Emrah Deniz, Türkiye’nin de bunu yapmasıyla ekonomik olarak önemli bir kazanım elde edeceğini savundu. Türkiye’de 40-50 bin civarı soğuk zincir taşıma yapan araç olduğunu kaydeden Deniz, ATP’de de cezai işlemler başladığında belgelendirme sürecinin de hızlanacağını vurguladı.
Tasarruf tedbirlerinin de yoğun olarak gündemde olduğu ülkemizde ATP’de atılan adımların ne kadar doğru olduğunun bir kez daha görüldüğünü ifade eden Erman Ticari Araçlar Genel Müdürü Emrah Deniz, bu faydaları şöyle hatırlattı: “ATP’nin amacı özellikle uluslararası ticarette, taşıma sırasında bozulabilir gıda maddelerinin kalitesini koruma koşullarını iyileştirmek, gıda güvenliğini korumak, güvenli olmayan gıdaların insan sağlığına yönelik tehditlerini önlemektir. Bu koşulların iyileştirilmesi, bozulabilir gıda maddeleri ticaretinin genişlemesini teşvik etmektedir. Türkiye ATP ile birlikte gıda güvenliği ile ilgili AB müktesebatına da tam uyumludur.”
Fransa, İspanya, İtalya süreci tamamladı
Gıda güvenliğinin dünyada her geçen gün daha fazla önem kazandığını vurgulayan Deniz, uluslararası taşımacılığı kapsayan bu anlaşmayı Fransa, İspanya, İtalya gibi ülkelerin iç mevzuatlarına da uygulayarak iç pazardaki gıda taşımacılık kalitelerini de artırdıklarına değindi. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının da benzer yoldan ilerleyerek benzer kararı ülkemizde de aldığını belirten Deniz, sözlerine şöyle devam eti: “Bir aracın ATP belgesine sahip olabilmesi için mutlak suretle üretim esnasında bir ATP sertifikası gerekmektedir, fakat yurt içindeki çoğu aracın bu belgeye sahip olmaması eskiden ADR yönetmeliğinde de olduğu gibi geçici bir sertifika ihtiyacını doğurdu bunun adı: Bozulabilir Gıda Taşıma Belgesi yani kısa adıyla BTB. Bu belgenin muayene ve test şartları ATP ile çok yakın olduğundan benzer taşıma standartlarını da sağlayacaktır.”
Türkiye ATP-BTB ile neler kazanacak?
“ATP aslında sadece uluslararası taşımacılık kurallarını belirleyen bir konvansiyon olmasına rağmen Türkiye şartlarına tam uyarlanması halinde soğuk zincir taşımacılık kalitemizi topluca yükseltecektir. Ülkemizde soğuk zincir taşımacılık kanalı sadece donmuş yüklerde bir zorunluluk olarak görülüyor ve bunun haricindeki bir çok yük açık kasa kamyonlar ile taşınıyor. Bu tarz taşımalar sağlığımızı tehdit ettiği gibi taşıma zayiatlarını da çok artırmaktadır. Aslında milli servetimizi yollarda ziyan ediyoruz diyebiliriz.” diyen Deniz, “Yıllar önce ATP’ye geçişi fırsat olarak bilen Fransa, İtalya, İspanya ve Portekiz gibi ülkeler ATP’nin kapsamını genişleterek kanunları yurt içi taşımalarına da uyarlamışlar. Bu ülkelerin uyarlamış olmaları asla şans eseri oluşmuş bir durum değildir. Onlar da Türkiye gibi çok büyük yaş meyve sebze üreticileri ve ihracatçılarıdır; uygulama ile ihracatlarına bir ivme sağlamışlardır, benzeri bir etki mutlaka ülkemizde de görülecektir.” şeklinde konuştu.
En Büyük Eksiğimiz Cezalandırma
Emrah Deniz, şimdiye kadar bakanlık da süre tanıdığından denetimler olmasına rağmen bir ceza olmadığından birçok yerel taşımacının olayın ciddiyetini anlamadığına değindi. “Bazı büyük market zincirleri ve onların taşımacıları ATP uyumlu araçlara geçtiler fakat bu sayılar şu an yetersiz kalıyor. Benzer bir yavaş geçiş süreci ADR’de de olmuştu, belgeler zorunlu hale gelene kadar süreç yavaş işlemişti” diyen Deniz, ATP’de de cezai işlemler başladığında belgelendirme sürecinin de hızlanacağını dile getirdi.
ATP Türkiye Projesi
2021 Yılında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Ulaştırma Hizmetleri Düzenleme Genel Müdürlüğünce, Bozulabilir Gıda Maddelerinin Taşınmasında Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının Kurumsal Kapasitesinin Güçlendirilmesi adı altında geniş kapsamlı bir Avrupa Birliği projesi yürütüldü. Bu, proje kapsamında Avrupa Birliği’nden de uzmanların katılımı ile birçok toplantı ve eğitim gerçekleştirildi. Eğitimlere gümrük, polis, jandarma teşkilatının yanı sıra ilgili tüm bakanlık personeli de katıldı.
Asıl Uygulama 2025 Yılı
Bu yönetmelik ile birlikte tüm taşımacılara 3 yıllık bir geçiş süreci sağlandı ve 2025 yılı hedef gösterildi. 2017 yılından bu yana 8500’den fazla araca ATP belgesi tahsis edildi, bu rakam yıl sonundan önce 9000’i geçecek. Şu anda uluslararası taşımacılık yapıp ATP belgesi bulundurma zorunluluğu olan bütün firmalar, belgelerini aldılar ve özellikle Avrupa’da cezalara maruz kalmadan taşımacılık yapıyorlar, fakat iç taşımalarda halen yeterli bir talep oluşmadı. Türkiye’de 40-50 bin civarı soğuk zincir taşıma yapan aracımız var.
